Beschouwend artikel

Ik was Amerika:

Ik was Amerika speelt zich af in Texas 1943 – 1945, en zesendertig jaar later. In korte fragmenten worden herinneringen en flashbacks afgewisseld met fragmenten uit de tegenwoordige tijd. Het is een roman over het ontstaan van een vriendschap tussen twee jongemannen. Onthechting en eenzaamheid zijn de belangrijkste thema’s van dit boek.

Door de korte fragmenten met herinneringen is de structuur van dit boek niet eenvoudig. Gustaaf Peek wisselt niet alleen van verteller maar ook van tijd. Er zijn twee tijden die elkaar steeds afwisselen: de oorlogsperiode van 1943-1945, toen Dirk in een kamp in Texas werd vastgehouden. In die tijd ontmoet hij de neger Harris en ze sluiten vriendschap. Dirk ontmoet ook Sissy, het halfzusje van Harris.

Zesendertig jaar later gaat Dirk Winter opnieuw naar Amerika. Hij gaat op zoek naar Harris en ze vinden elkaar weer terug. Er zijn ook hoofdstukken van voor de zoektocht van Dirk. Daarin wordt bijvoorbeeld verteld hoe Harris kennis heeft gemaakt met Lilly. Ook zijn er hoofdstukken waarin opeens een vrouw genaamd Jennifer, een makelaar, vertelt wat ze doet in de huizen die ze aan haar klanten laat zien. Pas veel later in het boek blijkt dat Jennifer eigenlijk Amarinta heette en de dochter was van Sissy en Dirk.

Gustaaf Peek heeft dit boek apart geschreven, hij laat soms lidwoorden weg en dat valt op. Daardoor krijgt het iets telegram-achtigs. Dit maakt het boek meer zakelijk. Ook zijn de personages soms niet heel duidelijk. Soms weet je niet wie aan het woord is, maar bij andere personages weet je dat juist weer wel. Ook wordt soms een verhaal afgeraffelt, maar dat komt ook deels doordat van een aantal van de verhalen een heel boek op zichzelf zou kunnen worden geschreven. Toch is het boek redelijk goed te begrijpen en niet alleen voor volwassenen, maar ook voor jongeren.

Ook heeft Peek het goedverkopende boek Dover geschreven. Het is een intrigerende roman gebasseerd op een waar gebeurd incident. Peek schrijft over de Britse douane die een Nederlandse vrachtwagen doorzoekt waarbij 58 overleden chinezen worden gevonden in het laadruim. Gelukkig zijn  er nog twee overlevenden. Het verhaal speelt zich verder af in de randstand en Rotterdam. Ook weet Gustaaf verschillende soorten mensen een eigen verhaal te geven in het verhaal. Zo schrijft hij over een advocaat die zijn reputatie kwijtraakt en even later zit je diep in het levensverhaal van een kindsoldaat. Hij weet al deze mensen toch op een avontuurlijke (mensenhandel, illegalen) manier bij elkaar te brengen zodat ze allemaal iets met elkaar gemeen krijgen.

Het heden van het verhaal ligt rond 2000 en 2001. Maar er worden ook regelmatig stappen genomen terug in de tijd waardoor je steeds iets meer over een specefiek persoon te weten komt. Aan het einde wordt er een sprong naar voren genomen en speelt het verhaal zich af in 2008.

Het verhaal kan soms even moeilijk zijn om te volgen omdat er weer is overgesprongen naar een ander moment/jaar/verhaal. Maar als je eenmaal de swing hebt leest het boek lekker door. Het verhaal wordt verteld vanuit de ik-persoon en dat is dus Tony die begint met het vertellen over de lading dode chinezen die slachtoffer zijn van mensenhandel. Helaas zijn deze mensen niet alleen het slachtoffer in dit verhaal...